Αμαζόνιος | Στις «Εκβολές» της Σύγχρονης Τέχνης
Updated: Nov 28, 2022
Όσα είδαμε στο πολυμεσικό καλλιτεχνικό έργο του Δημήτρη Τσουμπλέκα, «Αμαζόνιος- we are sailing with a corpse in the cargo».
Κυριακή, 3 Ιουλίου 2022. H Κυβέλη Καστοριάδη και o Ορέστη Καλαμπαλίκης μας μεταφέρουν στην παριζιάνικη τζαζ σκηνή του ’60-’70 και ο Αμαζόνιος φωτίζεται για τελευταία φορά σε μωβ, μπλε και κόκκινες αποχρώσεις.
Η πρώτη έκθεση του καλλιτεχνικού προγράμματος EMST Extra Muros* στέφθηκε με επιτυχία και αυτό είναι κάτι που αποφάνθηκε ο καλύτερος των κριτών, το κοινό. Ένα μεγάλο κοινό που παρά τη δύσκολη πρόσβασή του στον χώρο δεν πτοήθηκε από το να βρεθεί εκεί και να εξερευνήσει έναν καλά κρυμμένο Αμαζόνιο.
Η Susie Cave έλεγε για τον Nick Cave «τα τραγούδια του με φροντίζουν». Ταυτίζομαι απόλυτα. Ο «Αμαζόνιος» φροντίζει όλες τις ηλικίες μου, όλα τα όνειρα και τις φαντασιώσεις μου για την αγάπη, την ελευθερία, την περιπέτεια και την τέχνη.
| Απόσπασμα της Αμάντας Μιχαλοπούλου από τον κατάλογο της έκθεσης.
Μπαίνοντας κανείς μέσα στο κτήμα της οδού Κεσσανλή Σταματάκη 10, το πρώτο πράγμα που σκέφτεται είναι «μα πώς γίνεται να υπάρχει ένα μέρος με τόση φύση μέσα στην πόλη;». Κι όμως, παρότι βρισκόμαστε στο Πολύδροσο και πολύ κοντά στην κατά τα άλλα χαώδη λεωφόρο Κηφισίας, ο Αμαζόνιος έχει να παρουσιάσει αυτό ακριβώς το δίπολο αστικού και φυσικού διαλόγου, σύγχρονης και παραδοσιακής κληρονομιάς.
Μετά τον θάνατο του Νίκου Κεσσανλή (2004) και της Χρύσας Ρωμανού (2006), το σύνολο του κτήματος πέρασε μαζί με τους δημιουργούς του στη λήθη. Παρόλα αυτά και μετά από 7 χρόνια δουλειάς, ο Δημήτρης Τσουμπλέκας κατάφερε να αναπαράγει ένα εκθεσιακό αφήγημα περί πένθους, μνήμης, αστικής ανάπτυξης και κληρονομιάς που άφησαν οι θείοι του στον χώρο (της τέχνης).
Η έκθεση αποτύπωνε το ταξίδι του Δημήτρη Τσουμπλέκα στις παιδικές του μνήμες, μέσα από μια εσάνς χαρμολύπης και λογοτεχνικής εσω-αναζήτησης τύπου Έντγκαρ Άλλαν Πόε. Οι αναφορές γίνονταν όλο και πιο αισθητές μέσα από την αναβίωση της υλικότητας και των ιστοριών που εμπεριέχουν, μα και μέσα από την καλλιτεχνική σφραγίδα μιας τέχνης πολύ διαφορετικής από αυτή των προγόνων του.
Φωτογραφίες, οργανικά υλικά, κατάλοιπα του ατελιέ και του γειτνιάζοντος ρέματος, παλιές εικαστικές συνθέσεις και νέες που θύμιζαν ανθρωπόμορφα γλυπτά, ήταν αρκετά για τα θεμέλια ενός lieu de mémoire προς ανάδειξη της κληρονομιάς του καλλιτέχνη και τελικά μιας καθολικής καλλιτεχνικής παρακαταθήκης του περασμένου αιώνα.
Σε ένα άκρως βιωματικό στήσιμο σαν αυτό που σχεδίασε και επιμελήθηκε η Δανάη Γιαμαλάκη, μπορούσε κανείς να αισθανθεί σαν άλλος εξερευνητής ενός καλά κρυμμένου καλλιτεχνικού θησαυρού, μέσα σε πέντε χαρτογραφημένες στάσεις ενός ποταμού οικείου και συνάμα ανοίκειου.
Η πολυμεσική διάσταση της έκθεσης συμπληρωνόταν με πλάνα του ρέματος του Πολυδρόσου σε διάφορες εποχές και υπό τη νοσταλγική μελωδία της Jenne Moreau, δηλώνοντας μας πως «Rien n'arrive plus dans les bois de Mai»**. Το τέλος αυτής της περιπέτειας μας έβρισκε πλάι σε έναν φωτεινό θησαυρό στις "εκβολές" της σύγχρονης τεχνης και σε ανάμνηση της Μπιενάλε του Σάο Πάολο.
Μια πλήρης εμπειρία έφτανε στο τέλος της, έχοντας κανείς απολαύσει την έκθεση με όλες τις αισθήσεις και συνοδευόμενος/η από τον κατάλογο της έκθεσης και τα κείμενα των Νίκου Λαμνίδη, Αμάντας Μιχαλοπούλου, Δημήτρη Τσουμπλέκα και Κατερίνας Γρέγου.
Ναι, όλες! Και αν αναρωτιέστε για τη γεύση, σε αυτό απαντούν μικρές στιγμές που μπορούσε κανείς να έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει μόλις γνώριζε τον καλλιτέχνη.
Φιλόξενος και ευγενικός, ο Δημήτρης Τσουμπλέκας δεν ήταν λίγες οι φορές που άνοιγε την -κλειστή για το ευρύ κοινό- οικία του κτήματος, για να προφέρει στους επισκέπτες δροσιστικά ποτά και την παρέα του. Μια παρέα, η οποία σε συνδυασμό με την Αμάντα Μιχαλοπούλου, αποκτούσε διαστάσεις μιας ξεχωριστής και άκρως παραγωγικής εμπειρίας, με συζητήσεις γύρω από ιστορίες και εμπειρίες εντός και εκτός των τειχών του κτήματος...
Ραντεβού στο επόμενο "EMST Extra Muros", με το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης 100% ανοιχτό!
*Tο πρόγραμμα ExtraMuros αναδεικνύει σημαντικά καλλιτεχνικά, πολιτιστικά, ευρύτερα πολιτικά τοπόσημα. Οι εκθέσεις ExtraMuros θα δίνουν την ευκαιρία στο κοινό να γνωρίσει αθέατες πλευρές της πόλης και στους καλλιτέχνες τη δυνατότητα να συνομιλήσουν εντός πλαισίου με τα σημάδια της ιστορίας.
** μτφ: τίποτα δεν συμβαίνει πια στα δέντρα του Μάη / Aπό τους στίχους του "Rien n'arrive plus" (Jeanne Moreau).
// Πληροφορίες για την Έκθεση, εδώ!
Ο κατάλογος διατίθεται στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), επί των οδών Λεωφ. Καλλιρρόης και Αμβρ. Φραντζή (πρώην εργοστάσιο Φιξ).
